کتاب هشت آهنگ از استاد فرامرز پایور

استاد فرامرز پایور در کتابهای قبلی خود این قطعات را استفاده نکرده و در قالب این کتاب و مجموعه ای به نام هشت آهنگ آنها را منتشر کرده است.

استاد فرامرز پایور در کتابهای قبلی خود این قطعات را استفاده نکرده و در قالب این کتاب و مجموعه ای به نام هشت آهنگ آنها را منتشر کرده است.

کتاب هشت آهنگ از استاد فرامرز پایور

یک‌شنبه ۲۸ بهمن ۱۴۰۳  ۰ نظر   ۲۱۴ بازدید

✓ کتاب هشت آهنگ از استاد فرامرز پایور

کتاب هشت آهنگ از استاد فرامرز پایور شامل هشت قطعه در دستگاههای مختلف است که استاد در کتابهای قبلی خود این قطعات را استفاده نکرده و در قالب این کتاب و مجموعه ای به نام هشت آهنگ آنها را منتشر کرده است.
قطعات این کتاب بی شباهت به کتاب قطعات موسیقی مجلسی نیست اما به هر ترتیب شاید از آن کتاب به دلایل مختلفی جا مانده بودند یا تعداد آنها فقط یک یا دو قطعه بود که نمیشد در یک مجموعه جدا چاپ کرد بنابراین احتمالا وقتی به تعداد نسبتا کافی رسیدند استاد پایور این چند قطعه را به عنوان یک کتاب در نظر گرفتند و برای اینکه نت این چند قطعه موجود باشد و هنرجویان بتوانند از آن استفاده کنند و یاد بگیرند مورد چاپ قرار هم گرفت.

تنظیمی که قطعات این مجموعه دارد کمی با سبک تنظیم های قبلی استاد پایور متفاوت است.

قطعه اول به نام پوپک
در آواز دشتی و شبیه به آواز پرنده ی پوپک است که از دو قسمت تشکیل شده است.
قسمت اول در میزان نمای چهار چهار با سرعت متوسط و با وقار و تحریرهای خاص و زیبا نواخته میشود و قسمت دوم با میزان نمای شش شانزده و با سرعت بسیار بالا نواخته میشود. قسمت دوم بیشتر از آنکه جنبه ملودی داشته باشد تمرین و اتودی است برای سنتور هم از لحاظ تکنیک هم از نظر سرعت. اجرای این قطعه توسط خود استاد پایور موجود است.

قطعه دوم فرپرک
در آواز دشتی با میزان نمای دو چهار با سرعت نسبتا تند این قطعه علاوه بر داشتن ملودی زیبا بار تکنیکی قابل توجهی نیز دارد و در واقع یک اتود ملودیک است.

قطعه سوم ضربی حسینی
در دستگاه شور با میزان نمای دو چهار و سرعت بالا حسینی نام یکی از گوشه های اصلی دستگاه شور است که در آن از نت " ر " کرن استفاده میشود این قطعه در آلبومی به نام " شور و ماهور " توسط گروه استاد پایور اجرا شده است. آلبوم مربوط به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است. پایه این قطعه برگرفته از ضربی حسینی استاد صبا است.

قطعه چهارم خوارزمی
در دستگاه ماهور با میزان نمای دو چهار و سرعت بالا خوارزمی نام یکی از گوشه های دستگاه ماهور است. این قطعه همانطور که در کتاب توضیح داده شده است اقتباسی از ردیف آقا حسینقلی است که استاد پایور آن را بسط و گسترش داده اند. این قطعه با اجرای خود استاد پایور موجود است هم دونوازی به همراه تنبک و هم گروه نوازی.

قطعه پنجم ترانه
در دستگاه ماهور با میزان نمای دو چهار و سرعت نسبتا .بالا یکی از زیباترین و شیرین ترین قطعات استاد پایور در دستگاه ماهور این قطعه میتواند بعنوان مقدمه هم استفاده شود.

قطعه ششم پیش زنگوله و زنگوله دستگاه چهارگاه
در دو قسمت در قسمت اول پیش زنگوله با میزان نمای دو چهار و سرعت بالا و قسمت دوم زنگوله با میزان نمای شش هشت با سرعت بالا پیش زنگوله و زنگوله هر دو از ردیف موسیقی اقتباس شده اند با تنظیم استاد اجرای این آهنگ هم به صورت گروهی و هم با سنتور تنها قابل دسترس است.

قطعه هفتم پرواز
در دستگاه چهارگاه با میزان نمای دو چهار و سرعت بسیار بالا این قطعه در واقع تمرین و اتودی است برای سنتور هم به لحاظ سرعت و هم به لحاظ تکنیکهای مختلف مثل پاساژ ریز پرش های گوناگون و البته گستره استفاده از سه پوزیسیون سنتور به طور کامل اجرای این قطعه با سنتور موجود است.

قطعه هشتم و آخر فریبا
در آواز دشتی با میزان نمای سه چهار و سرعت متوسط. خلاف برای اجرای این قطعه لازم است بر کوک معمول آواز دشتی که نت " ر " سیمهای زرد که کرن ،است این نت را بکار کوک کنیم تا عينا کوک آن مانند نت " ر " سیمهای سفید شود. در آواز دشتی چون نیاز به اجرای تمام گوشهای آن است وجود نت " ر " کرن ضروری و الزامی است اما در این قطعه که مد گردی آن فقط به خود دشتی و کمی گوشه محدود عشاق میشود به نت " ر " کرن احتیاجی نیست. علاوه بر این وقتی کوک نت " ر " سیمهای زرد مانند " ر " سیمهای سفید بکار باشد دست نوازنده برای اجرای آرپژ برای همراهی ملودی بسیار باز تر است و چالشی ایجاد نمی کند. این در واقع قاعده ای است برای اجرای قطعات به سبک پیانویی با ساز سنتور به این نحوه که هر چه کوک سیمهای زرد و سفید با هم منطبق باشند اجرای اینگونه قطعات بسیار راحت و مانور را برای نوازنده
ساده و امکان پذیر می کند.
از لحاظ کوک تغییر دیگری نیز در این قطعه مشاهده میشود که نسبت به کوکهای دیگر استاد پایور در کتابهای ایشان استثنا محسوب میشود و آن کوک خرک اول زرد است که خلاف معمول که باید نت " می " باشد، استاد در این قطعه کوک این نت را " ر " در نظر گرفته اند.
هنگامی که کوک خرک اول سیمهای زرد مطابق با نت شاهد دستگاه یا آواز مورد نظر در اجرا باشد مزیت هایی ایجاد می کند.


یکی از مزیت ها ایجاد صدای بم و ایجاد نت واخوان ( واخون) است. این صدا میتواند حجم بیشتری نسبت به کوک قبلی داشته باشد و طنین صدای این نت ،بم بقیه نت ها را هم تحت تأثیر قرار میدهد که در مجموع باعث زیباتر شدن صدای سنتور میشود. استاد پرویز مشکاتیان تقریبا در تمام قطعات خود از خرک اول سیمهای زرد به همین گونه استفاده کرده اند.
مزیت دوم هم امکان اجرای آرپژ با استفاده از این نت است که علاوه بر افزودن زیبایی مانور نوازنده برای آرپژ تکمیل تر و همین یک نت باعث اجرای مانور بهتر و طولانی تر با حرکت رفت و برگشت میشود.
این قطعه در سال 1335 ساخته شده و همانطور که در توضیحات این قطعه آمده این آهنگ خارج از فرم استاندارد سنتور نوازی آن دوره بوده و کاملا به سبک پیانویی نوشته شده است.
بدین ترتیب که یک دست آکورد اجرا میکند و دست دیگر وظیفه اجرای ملودی را دارد آکورد به معنی اجرای حداقل سه نت همزمان می باشد و از آنجائیکه سنتور قادر به اجرای بیشتر از دو نت همزمان نیست آکوردها را به صورت نتهای تک تک اجرا میکند این روش اجرای آکورد که نتها به صورت مجزا و پشت سر هم اجرا میشوند را آرپژ میگویند. در تمام طول این ،قطعه دست راست آکوردها کند و دست چپ را به صورت آرپژ اجرا می ملودی اصلی آهنگ را اجرا می کند.

بنابراین چون دست چپ نقش اصلی و دست راست نقش همراهی کننده را دارد بهتر و مطلوب آن است که از لحاظ قدرت دست راست ضعیف و دست چپ کمی قویتر اجرا کند تا ملودی اصلی زیر صداهای آکورد قرار نگیرد و مخدوش نشود.
نتهای این قطعه همگی با کشش سیاه نوشته شده اند و تمام آنها بطور ساده( تک نت ) و بدون ریز اجرا می شوند. این قطعه در واقع معرفی سبکی در سنتور نوازی بود که نوازندگان آگاه شوند با این ساز هم میتوان از این دست قطعات اجرا کرد و بخشی از قابلیتهای ساز سنتور اجرا به سبک آهنگ های پیانویی است. اجرای این قطعه با نوازندگی خود استاد پایور موجود است.

سبک جدید این قطعه همانطور که استاد پایور پیش بینی کرده بودند سرمشق دیگر نوازندگان شد و موجی بوجود آمد که به آن سنتور نوازی نوین یا سنتور نوازی مدرن میگویند بدین ترتیب که حرکت دو دست مستقل و شبيه حرکات پیانو در تنظیمات قطعات مختلف سنتور در دستور کار واقع شد و مبنایی شد برای نحوه و شیوه تنظیم قطعات و آهنگها با این مدل و با این تنظیم جدید نوازنده ای که این سبک را جدی گرفت و روی آن کار کرد و باعث پیشرفت این سبک شد اردوان کامکار است.

این توضیح لازم است که گرچه سنتور قابلیت اجرای قطعات به سبک پیانویی را دارد ولی به سه علت امکان مانور و تنظیم در سنتور بسیار محدودتر است.


- دلیل اول محدود بودن این ساز نسبت به ساز پیانو است پیانو دارای هفت اکتاو کامل است در حالی که سنتور فقط دارای سه اکتاو می باشد.
- دلیل دوم اجرای پیانو با ده انگشت انجام میشود ولی در سنتور ما فقط دو عدد مضراب داریم و طبیعی است قدرت مانور ده انگشت از دو مضراب کمتر است.
- دلیل سوم نوع موسیقی ما نسبت به موسیقی غربی است. بستر سیستم آکورد گذاری و اجرای همزمان آن با ملودی زائیده غرب و مختصات موسیقی غربی است و طبیعی است که کاملا دارای تطابق هستند و سازها و موسیقی همگام با هم و بر اساس نیاز پیش رفتند.
ما آنچه که نیاز به اجرای آن داریم قطعات و آهنگهای موسیقی ایرانی و سنتی خودمان است که این موسیقی هم هیچگونه بستر آکوردی و تنظیم هارمونی ندارد پس کاری که ما با سنتور میتوانیم انجام دهیم تقلیدی ضعیف از تواناییهای ساز پیانو است.
در حدی که تنظیمی با شیوه پیانویی در حد موسیقی و قطعات خودمان باشد و کمی رنگ و لعاب متفاوتی نسبت به گذشته بوجود بیاید .

توضیح آخر اینکه بدست آوردن این تکنیک برای نوازندگان و هنرجویان به تمرین بیشتر و متفاوت احتیاج دارد.
در سبک قبلی سنتور نوازی ما در اجرا اغلب حرکت دو دست هماهنگ را داشتیم ولی در این سبک جدید اغلب دو دست ناهماهنگ هستند و در بعضی جاها خلاف یکدیگر نقش بازی کنند.

در واقع دست راست بیشتر نقش همراهی کننده و پشتیبان را دارد و نسبت به سبک قبلی قاعده شکنی صورت گرفته و به این دلیل نواختن این سبک تمرینی متفاوت و مستقل را میطلبد.

دیدگاه خود را بیان کنید

آموزش سنتور استاد سامان ضرابی

برای چت در واتساپ کلیک کنید.

گفتگو آنلاین
مشاوره مشاوره و فروش
09125979369
تماس بگیرید 09125979369
سلام! چطوری می تونم کمکتون کنم ؟
×
چطوری میتونم کمک کنم ؟